Troya / Ilios İsminin Anlamı Nedir?

21

s2401
Ortada Homeros Troya'sı güney girişi, en solda Roma Dönemi küçük tiyatro, sağda ise yine Roma Dönemi meclis binası
Homeros'un M.Ö. 730'larda yazıya geçirdiği büyük destanlar dizisi 'İlyada' ismini taşımaktadır ve "İlios'un Destanı" anlamına gelmektedir. 15.693 dizeden meydana gelen destanlarda olayların geçtiği yerin adı 106 kez "İlios", 53 kere ise "Troya" olarak anılır. İlios adı çoğu kez "kutsal İlios" olarak geçer. Kutsal sıfatının hiç kullanılmadığı Troya ismi ise, "güze duvarlı", "sağlam kuleleri olan" ve "geniş yollara sahip" Troya olarak belirtilir.

Araştırmacılar Troya isminin Homeros'dan çok daha eski olduğunu kabul etmektedirler. Troya isminin etimolojik olarak anlamı tam olarak saptanmamışsa da, bazı araştırmacılar, kelimenin Luwice (Hititçe'nin Batı Anadolu'da şivesi olarak tanımlayabiliriz) geldiğini öne sürmektedirler. "İlios" ismi ise, bu ismin orjinal hali değildir. Bu ismin "Wilios" olduğu ve yaklaşık 450 yıl sonraki Grekçe diyalekte (Doğu İonya) W harfinin düştüğünü, Wilios'un İlios'a dönüştüğünü Homeros araştırmacıları kabul etmektedirler. Destanlarda savaşın geçtiği yerin iki isme sahip olması, o isimlerin Homeros tarafından uydurma değil, tam aksine tarihsel isimler olduğunu ortaya koymaktadır. M.Ö.1400'lerden 1200'ler kadar olan Hitit metinlerinde Wilusija isminin yanında bir de Taruisa ismi geçmektedir. Hititologlar bu isminlerin Kuzeybatı Anadolu'daki Hisarlık / Asarlık Tepe'de lokalize edilen Troya / İlios ile özdeş olduğunu kabul etmişlerdir.

Bölümler