Hitit Metinlerinde Akhalar'dan Bahsediliyor Mu?

63

Hitit arşivlerindeki tabletlerin okunmasıyla, Hitit İmparatorluğu'nun başkenti Hattuşa'daki krallarının, Güney ve Batı Anadolu'daki bütün ülkeleri, savaş ya da antlaşmalarla kontrol altına almak istediklerini görmekteyiz. Bu amaçlarına büyük oranda ulaşsalar da, Batı Anadolu'daki krallar bazen direniş göstermişlerdir. Böyle olunca kral bir komutanını yollayarak durumu kontrol altına almış ve bölgedeki otoritesini yeniden sağlamıştır. İşte bu bağlamda Batı Anadolu'daki pek çok krallığın ismi geçmektedir. Wilusija, yani Wilusa Ülkesi de bunlardan biridir. Batıdaki bu krallıkların da ötesinde, deniz aşırı bölgede ise Ahhija ya da Ahhijawa İmparatorluğu yer almaktadır.

s6601
M.Ö. 1300'lerde Batı Anadolu ve Ege dünyası.
Yazılanlardan bu imparatorluğun kralının önemli biri olduğu ve Hitit Büyük Kralı ile aynı seviyede tutulduğu anlaşılmakta. Uzun yıllardır araştırmacılar Ahhijawa isminin Grekçe'deki Akhai(w)oi ismi ile özdeşleştirmişlerdir. Homeros sıkça Akhaio ismini Grekler'i tanımlamakta kullanmıştır. Buna göre Ahhijawa, Grek İmparatorluğu, bir olasılıkla Büyük Miken Imparatorluğu olabilir. Dilbilgisi açısından sorunlu olsa da artık araştırmacıların büyük çoğunluğu Ahhijawa-Akhai(w)oi özdeşliğine inanmaktadırlar. MO 2. binde, batı ve güneybatıda Mikenler dışında deniz aşırı başka bir imparatorluğun olması neredeyse imkansız gibidir. Kesin olmayan ise, söz konusu bu İmparatorluğun merkezinin Rodos gibi adalarda mı, Grek anakarasında mı, Miken'de mi, yoksa Theben'de mi olduğudur.

Bölümler